404 Not Found
Writer
Các chương trình hợp tác giữa các trường đại học ngày càng phổ biến, mở ra nhiều cơ hội học tập và trải nghiệm quốc tế cho sinh viên. Nhưng bên cạnh cơ hội, xuất hiện những văn bản giả mạo tinh vi, được cá nhân hóa dựa trên thông tin thực tế như tên sinh viên, mã số, chương trình quan tâm. Những tài liệu này sao chép logo, con dấu, chữ ký và số hiệu y hệt, khiến việc phân biệt thật – giả trở nên khó khăn.
Gần đây, Đại học Y Hà Nội phát hiện văn bản giả số 3747/TB-ĐHYHN về “chương trình tân sinh viên quốc tế tại Mỹ”. Văn bản trình bày đúng định dạng hành chính, sử dụng logo và chữ ký giả để thuyết phục sinh viên và phụ huynh cung cấp thông tin cá nhân và chuyển tiền. Khi kiểm tra, nhà trường khẳng định không triển khai bất kỳ chương trình nào như vậy, đồng thời phối hợp cơ quan chức năng để xử lý vụ việc.
Tương tự, tại Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, một văn bản giả mạo về học bổng toàn phần đi Trung Quốc khiến sinh viên mất hàng trăm triệu đồng. Văn bản được thiết kế chi tiết, có con dấu và chữ ký, tạo cảm giác “hợp pháp”. Nhiều nạn nhân chỉ nhận ra mình bị lừa khi chờ mãi không có lịch phỏng vấn hay xác nhận từ phía nhà trường.
Thậm chí tại Trường Cao đẳng Công nghệ Y‑Dược Việt Nam (TP Đà Nẵng), một nữ sinh viên bị lừa qua thông báo du học giả mạo, mất tới 390 triệu đồng. Văn bản giả được thiết kế chuyên nghiệp, mạo danh chương trình liên kết với Chính phủ Nga. Các nạn nhân chỉ nhận ra mình bị lừa khi không nhận được lịch phỏng vấn hay xác nhận từ nhà trường.
Hậu quả từ các vụ mạo danh không chỉ dừng lại ở thiệt hại tài chính. Các trải nghiệm này khiến sinh viên căng thẳng, lo lắng và khó nhận ra hành vi lừa đảo sớm, đồng thời ảnh hưởng tới uy tín của trường. Phụ huynh và sinh viên mới nhập học dễ nghi ngờ các thông báo chính thức, giảm niềm tin vào quy trình tuyển sinh, học bổng và chương trình hợp tác quốc tế. Nhà trường phải liên tục phát cảnh báo, công bố đính chính và phối hợp cơ quan chức năng để xử lý thông tin giả, tốn thời gian, nhân lực và gián đoạn các chương trình hợp tác thật sự. Về lâu dài, uy tín giảm còn tác động tới mối quan hệ với đối tác quốc tế và khả năng thu hút sinh viên, khiến trường gặp khó khăn trong việc xây dựng thương hiệu giáo dục trên phạm vi toàn cầu.
Nguy cơ trở nên cao hơn bởi kẻ gian có thể tiếp cận thông tin cá nhân sinh viên rất chính xác. Chúng thu thập dữ liệu từ website trường, mạng xã hội, nhóm chat sinh viên, hồ sơ tuyển sinh rò rỉ, thậm chí từ các sự kiện trực tuyến. Những lỗ hổng trong quản lý dữ liệu sinh viên, như danh sách email hay số điện thoại chưa được bảo vệ, tạo điều kiện để văn bản giả được cá nhân hóa, tăng tính thuyết phục. Tâm lý tin tưởng vào văn bản hành chính kết hợp nhu cầu du học càng khiến sinh viên dễ rơi vào bẫy.
Để giải quyết tình trạng trên, các trường đại học và sinh viên cần phối hợp chặt chẽ, từ nhận diện rủi ro đến thực hiện các biện pháp phòng ngừa chủ động.
Với các trường đại học, việc quản lý dữ liệu sinh viên phải bài bản, có chính sách rõ ràng và hạn chế công khai những thông tin nhạy cảm. Đồng thời, trường nên công bố mẫu văn bản chuẩn, hướng dẫn cách kiểm tra số hiệu, chữ ký, con dấu và phổ biến các kênh xác thực chính thức. Một bước quan trọng khác là tích hợp đào tạo nhận thức an ninh mạng vào chương trình giáo dục, giúp sinh viên nhận biết các thủ thuật lừa đảo, nâng cao cảnh giác và chủ động bảo vệ thông tin cá nhân. Khi phát hiện thông tin giả mạo, nhà trường cần cảnh báo rộng rãi, kèm hướng dẫn xác thực chi tiết, tạo lớp phòng thủ đầu tiên hiệu quả.
Sinh viên và phụ huynh, bên cạnh việc kiểm tra thông tin qua các kênh chính thức, cần nâng cao cảnh giác với những dấu hiệu tinh vi như email giả, số tài khoản lạ, yêu cầu cung cấp thông tin nhạy cảm hoặc chuyển tiền. Cần chủ động tìm hiểu và hình thành thói quen bảo vệ dữ liệu cá nhân, hạn chế chia sẻ thông tin nhạy cảm trên mạng xã hội hoặc các nhóm chat mở. Việc đối chiếu số hiệu văn bản, xác nhận trực tiếp với phòng công tác sinh viên và tra cứu thông tin chính thống tạo ra lớp phòng thủ hiệu quả trước các chiêu thức lừa đảo cá nhân hóa.
Công nghệ phát triển mở ra nhiều cơ hội cho giáo dục quốc tế, nhưng cũng tạo kẽ hở cho kẻ gian khai thác niềm tin và giấc mơ. Đây chỉ là một trong nhiều chiêu thức lừa đảo cá nhân hóa nhắm vào sinh viên và phụ huynh và trong tương lai những thủ đoạn tinh vi hơn sẽ còn xuất hiện, vì vậy việc kiểm tra thông tin qua các kênh chính thức và bảo vệ dữ liệu cá nhân luôn là cần thiết.
Gần đây, Đại học Y Hà Nội phát hiện văn bản giả số 3747/TB-ĐHYHN về “chương trình tân sinh viên quốc tế tại Mỹ”. Văn bản trình bày đúng định dạng hành chính, sử dụng logo và chữ ký giả để thuyết phục sinh viên và phụ huynh cung cấp thông tin cá nhân và chuyển tiền. Khi kiểm tra, nhà trường khẳng định không triển khai bất kỳ chương trình nào như vậy, đồng thời phối hợp cơ quan chức năng để xử lý vụ việc.
Tương tự, tại Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, một văn bản giả mạo về học bổng toàn phần đi Trung Quốc khiến sinh viên mất hàng trăm triệu đồng. Văn bản được thiết kế chi tiết, có con dấu và chữ ký, tạo cảm giác “hợp pháp”. Nhiều nạn nhân chỉ nhận ra mình bị lừa khi chờ mãi không có lịch phỏng vấn hay xác nhận từ phía nhà trường.
Thậm chí tại Trường Cao đẳng Công nghệ Y‑Dược Việt Nam (TP Đà Nẵng), một nữ sinh viên bị lừa qua thông báo du học giả mạo, mất tới 390 triệu đồng. Văn bản giả được thiết kế chuyên nghiệp, mạo danh chương trình liên kết với Chính phủ Nga. Các nạn nhân chỉ nhận ra mình bị lừa khi không nhận được lịch phỏng vấn hay xác nhận từ nhà trường.
Hậu quả từ các vụ mạo danh không chỉ dừng lại ở thiệt hại tài chính. Các trải nghiệm này khiến sinh viên căng thẳng, lo lắng và khó nhận ra hành vi lừa đảo sớm, đồng thời ảnh hưởng tới uy tín của trường. Phụ huynh và sinh viên mới nhập học dễ nghi ngờ các thông báo chính thức, giảm niềm tin vào quy trình tuyển sinh, học bổng và chương trình hợp tác quốc tế. Nhà trường phải liên tục phát cảnh báo, công bố đính chính và phối hợp cơ quan chức năng để xử lý thông tin giả, tốn thời gian, nhân lực và gián đoạn các chương trình hợp tác thật sự. Về lâu dài, uy tín giảm còn tác động tới mối quan hệ với đối tác quốc tế và khả năng thu hút sinh viên, khiến trường gặp khó khăn trong việc xây dựng thương hiệu giáo dục trên phạm vi toàn cầu.
Nguy cơ trở nên cao hơn bởi kẻ gian có thể tiếp cận thông tin cá nhân sinh viên rất chính xác. Chúng thu thập dữ liệu từ website trường, mạng xã hội, nhóm chat sinh viên, hồ sơ tuyển sinh rò rỉ, thậm chí từ các sự kiện trực tuyến. Những lỗ hổng trong quản lý dữ liệu sinh viên, như danh sách email hay số điện thoại chưa được bảo vệ, tạo điều kiện để văn bản giả được cá nhân hóa, tăng tính thuyết phục. Tâm lý tin tưởng vào văn bản hành chính kết hợp nhu cầu du học càng khiến sinh viên dễ rơi vào bẫy.
Để giải quyết tình trạng trên, các trường đại học và sinh viên cần phối hợp chặt chẽ, từ nhận diện rủi ro đến thực hiện các biện pháp phòng ngừa chủ động.
Với các trường đại học, việc quản lý dữ liệu sinh viên phải bài bản, có chính sách rõ ràng và hạn chế công khai những thông tin nhạy cảm. Đồng thời, trường nên công bố mẫu văn bản chuẩn, hướng dẫn cách kiểm tra số hiệu, chữ ký, con dấu và phổ biến các kênh xác thực chính thức. Một bước quan trọng khác là tích hợp đào tạo nhận thức an ninh mạng vào chương trình giáo dục, giúp sinh viên nhận biết các thủ thuật lừa đảo, nâng cao cảnh giác và chủ động bảo vệ thông tin cá nhân. Khi phát hiện thông tin giả mạo, nhà trường cần cảnh báo rộng rãi, kèm hướng dẫn xác thực chi tiết, tạo lớp phòng thủ đầu tiên hiệu quả.
Sinh viên và phụ huynh, bên cạnh việc kiểm tra thông tin qua các kênh chính thức, cần nâng cao cảnh giác với những dấu hiệu tinh vi như email giả, số tài khoản lạ, yêu cầu cung cấp thông tin nhạy cảm hoặc chuyển tiền. Cần chủ động tìm hiểu và hình thành thói quen bảo vệ dữ liệu cá nhân, hạn chế chia sẻ thông tin nhạy cảm trên mạng xã hội hoặc các nhóm chat mở. Việc đối chiếu số hiệu văn bản, xác nhận trực tiếp với phòng công tác sinh viên và tra cứu thông tin chính thống tạo ra lớp phòng thủ hiệu quả trước các chiêu thức lừa đảo cá nhân hóa.
Công nghệ phát triển mở ra nhiều cơ hội cho giáo dục quốc tế, nhưng cũng tạo kẽ hở cho kẻ gian khai thác niềm tin và giấc mơ. Đây chỉ là một trong nhiều chiêu thức lừa đảo cá nhân hóa nhắm vào sinh viên và phụ huynh và trong tương lai những thủ đoạn tinh vi hơn sẽ còn xuất hiện, vì vậy việc kiểm tra thông tin qua các kênh chính thức và bảo vệ dữ liệu cá nhân luôn là cần thiết.
Được phối hợp thực hiện bởi các chuyên gia của Bkav,
cộng đồng An ninh mạng Việt Nam WhiteHat
và cộng đồng Khoa học công nghệ VnReview
